جستجوی این وبلاگ

۱۳۹۵ فروردین ۱۲, پنجشنبه

چند نکته در مورد موشک و گفتمان

۱- یک سری از مواضع اخیر آیت‌الله خامنه‌ای است عجیب است. مثل واکنش به مطلب حسین باستانی در سایت بی‌بی‌سی یا موضع گیری در مقابل رای اکثریت مردم آنهم فردا انتخابات، از طرف کسی که بنا به تعریف قرار است رهبر کلیت جامعه باشد نه هوادارن خودش. یا واکنش به تویتر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی. واکنش‌های اینچنینی در سطح حسین شریعتمداری است نه رهبری یک نظام سیاسی. و حتی نه رهبر یک جناح سیاسی.
۲- عبری نوشتن روی موشک و تهدید اسرائیل کار عجیبی است. یعنی اگر اسرائیل جاسوس مستقیمی در سپاه داشت و از او می‌خواست خوراک لازم برای بازی‌های بین‌المللی او فراهم کند احتمالا چه چیزی از او می‌خواست؟ اسرائیل مخصوصا دولت حاکم فعلی، در پی تقویت این موضع است که ایران موجودیت اسرائیل را به صورت نظامی تهدید می‌کند و بخاطر این تهدید اسرائیل نیاز به حمایت فوری دارد و نباید حساسیت را روی ایران کم شود. چه چیزی می‌تواند این خواست اسرائیل را تامین کند؟ احتمالا انتشار عکسی از آزمایش موشکی که نوشته‌ای به زبان عبری دارد و مستقیم اسرائیل را تهدید می‌کند. آیا چنین کاری جز از سر ناگاهی ممکن است؟ که در غیر این صورت جز اسم خیانت می‌تواند بر آن گذاشت؟

۳- تیوتر منتسب به آقای هاشمی حرف عجیبی منتشر کرده‌است. جهان آینده جهان گفتمان است نه موشک ادعا ساده آنگارانه‌ای است. گویی جنگ طلبی ساده‌انگارانه‌ی یک عده، ما را از طرف دیگر بام به صلح طلبی بسیط کشانده‌است. همانقدر که جنگ و منازعه مدام منافع کسی را تامین نخواهد کرد. صلح هم تنها با گفتگو و گفتمان اینها تامین نمی‌شود. شخصا طرفدار مذاکره و تعامل و حتی سازش سر منافع ملی هستم اما نکته این است که اگر قدرت نداشته باشیم کسی اصلا سر میز مذاکره با ما نخواهد نشست. اگر توان جنگیدن و آمادگی برای مواجه جنگی نداشته باشیم نمی توانیم صلح را تامین کنیم. به نظرم موضع آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه خیلی دقیق‌تر و ناشی از فهمی استراتژیک از منطق قدرت و سیاست در جهان امروز است. ضامن توافق‌ها، قدرت ما در بهم زدن بازی است. ما در صورتی می توانیم از نعمت صلح بهره ببریم که جنگیدن با ما پرهزینه باشد. عربستان یک دهه است بزرگ‌ترین خریدار سلاح‌های پیشرفته، مخصوصا ناوگان هوایی از کشورهای غربی است. ناوگانی که الان در یمن در حال آزمایش است. این را هم در نظر بگیرید که متاسفانه در عملیاتی که نیروی هوایی کشورمان در تکریت کرد نشان داد که خیلی نیروی هوایی کارآمدی نداریم. در این شرایط چه چیزی تضمین می‌کند که مجبور نشویم با عربستان وارد جنگ مستقیم شویم؟ جنگی که بدلیل فاصله جغرافیایی، نیروی هوایی در آن دست بالا را خواهد داشت. ما باید توان موشکی قوی داشته باشیم تا خانواده‌هایمان زیر بمباران یک کشور خارجی کشته نشوند.
۴- بدیهی است صلح پایدار با هم‌تنیدگی اقتصادی و منافع مشترک پایدارتر خواهد شد. ما با گره زدن منافع اقتصادی کشورهای بزرگ به اقتصاد خودمان، تحریم و جنگ را علیه کشورمان با سختی بیشتری مواجه خواهیم کرد. اما مگر کم بوده است زمانهایی که علارغم منافع اقتصادی مشترک ( اروپا در زمان جنگ جهانی دوم) جنگها شروع شده‌اند. گفتگو، مذاکره و طراحی مدل ها برد-برد آلترناتیو توان نظامی، مواجه مستقیم و افزایش نفوذ سیاسی نیستند. اینا با هم کار می‌کند. ظریف وقتی می‌تواند مذاکره کند که قاسم سلیمانی‌ای باشد. قاسم سلیمانی وقتی می تواند با جنگیدن منافع ملی کشورش را پایدار تامین کند ظریفی باشد که برود از از موضع قوت منافع بیشتری را برای کشور بخرد. ما به هر دو اینها توامان و با هم احتیاج داریم. این‌ها دو پای ما برای ایستادن هستند. بدون هر کدام، ما لنگ خواهیم زد.
۵- نقد سیاست تنش‌زایی احمدی نژادی‌ها و امثالهم بخشی از ما را به این گمان اشتباه انداخته‌است که اگر ما بچه‌های خوب و سر به زیری باشیم دیگر کسی با ما کار ندارد. این نگاه واکنشی است که البته تا تنها مشغول نقد سیاست‌های تنش‌زا است کارکردی مثبت هم دارد اما اگر بخواهد در مقام سیاست گذاری و ایجابی قرار بگیرد ساده کردن منطق قدرت در جهان است که تضاد منافع و تعارض‌ها و جاه طلبی ذاتی انسانی و جوامع انسانی برای گسترش منافع و دامنه نفوذ را نمی‌بیند و چه بسا بیشتر امنیت کشور را به خطر بیاندازد.
۵- وقتی در مورد توان نظامی کشور صحبت می شود. یکی از مغلطه‌های که می‌شود اشاره فوری به تجربه کره شمالی است که اینها  هم بمب اتم دارند ولی بدبختتند. فارغ از اینکه الان اتفاقا بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان بجز آلمان ارتش‌های بزرگی دارند. سلاح هسته‌ای و توان موشکی بالا اتفاقا در اختیار توسعه یافته‌ترین کشورهای جهان است. از تجربه‌های تاریخ خودمان که آقای ظریف اخیرا به درستی به آن اشاره کرده است نباید غافل شیم. که اگر ما سیستم موشکی قوی داشتیم صدام تهران را هر روز بمباران نمی‌کرد. یا قبل از آن وقتی توپ نداشتیم مجبور شدیم آذربایجان شمالی را به روسیه واگذار کنیم و روس‌ها در گیلان جوالان بدهند. ما برای اینکه بار دیگر هواپیماهای جنگی دشمن روی خانه‌هایمان بمب نریزند نیاز داریم بتوانیم به هر دشمن بالقوه‌ای نشان دهیم که اگر به ما آسیب بزنی ما هم توان این را داریم که به تو آسیب بزنیم. اگر شهرهای ما آسیب ببینید شهرهای شماهم در امان نخواهند بود. و البته این صلح مسلح وقتی پایدار خواهد شد که منافع بسیاری از جمع منافع اقتصادی کشورهای مختلف با با منافع خودمان گره بزنیم. وقتی پژو ۴۰۰ ملیون یورو در تهران سرمایه گذاری کند وزیر خارجه فرانسه جور دیگری در مناسبات جهانی بازی خواهد کرد. اما بلاخره رافائلی که فرانسه به امارات فروخته است برای موزه خریداری نشده‌است و ما باید آماده باشیم و نشان بدهیم که صرف نمی کند از سلاح جنگیشان علیه ما استفاده کنند چون هم منافع اقتصادی با ما دارند و هم چون ما هم می‌توانیم از سلاح هایمان علیه آنها استفاده کنیم.

۱ نظر: