جستجوی این وبلاگ

۱۳۸۹ فروردین ۵, پنجشنبه

تفاوت "باج" با "جریمه" (2)

خُب سوال ما این بود که تفاوت باج، که یک لات با جریمه ای که پلیس می گیرد در چیست؟ همانطور که در یادداشت قبلی گفتم ظاهر قضیه فرق چندانی با هم ندارد. دو نفر پولی را از شما می گیرند که مبتنی بر رضایت شما برای پرداخت نیست. اما ظاهرا درک عمومی ما، بین این دو قضیه تفکیک قائل می شود. ریشه تفکیک، در "توجیه متفاوت" این دو اتفاق است. با توجیه متفاوت، پلیس برای کاری که انجام می دهد، مجاز تلقی می شود.

خب بگذارید کمی بیشتر در موردش حرف یزنیم. در توجیهی که پلیس را مجاز می داند این فرض وجود دارد که پلیس بر اساس یک قانون عمل می کند. آن قانون قرار است از "خیر عمومی" و "حقوق افراد" حفاظت کند. یک پیش فرض دیگر هم این است که این قانون توسط یک نهاد صاحب صلاحیت که می تواند نماینده "خیر عمومی" باشد و  "مشروعیت" تعیین مکانیزمهای "حفظ حقوق" افراد را دارد، وضع می شود. خوب با این فرض ها "جریمه" پلیس از زمین تا آسمان با "باجی" که یک لات می گیرد، فرق می کند.

یک لات به دلیل نبود آن توجیه هایی که پلیس دارد مجاز به دریافت پولی از شما نیست. او نه برای حفاظت از "حقوق افراد" که برای "منفعت شخصی" خودش دست به این کار می زند. البته ممکن است منفعت جمعی از الوات باشد. یعنی دار و دست لات ها سازمانی برای خودشان داشته باشند. در هر صورت هرچه تعداد لاتها زیاد باشد "خیر عمومی" مبنای کار نیست؛ بلکه حداکثر، منفعت عدده زیادی مورد نظر است.

واژه "پلیس"  و لباس فرم پلیس نماد همه آن پیش فرضهایی است که گفتیم.

اما نکته مهم این است که اگر این پیش فرض ها نباشد؛ یعنی پلیس نه برای حفظ "خیر عمومی"، که برای "منفعت جمع خاصی" رفتار کند؛ نه بر اساس قانونی که متکی به "اراده عمومی" که بر اساس "اراده فرد" یا افرادی عمل کند؛ بجای تلاش برای حفاظت از "حقوق افراد" در پی حفاظت از "قدرت برخی افراد" باشد؛ در این صورت هیچ تفاوت عمده ای با دار و دسته لات ها ندارد. البته شاید در این مورد یک لات شرافت بیشتری داشته باشد چون مقاصدش آشکار است. این موضوعی است که گاهی زیر واژه "پلیس" و "لباس فرم" مخفی می شود. البته اینکه ما با "نهادهایی" رو برو هستیم هم گاهی موضع را مبهم می کند. برای اینکه موضوع رو خوب درک کنیم، باید این نکته را هم در نظر بگیریم که لات ها هم ممکن است دارو دسته و سازمان منظمی داشته باشند. وجود سازمان یا یک نهاد -که حالا به منابع عمومی هم دسترسی دار-  مشروعیتی برای اعضای آن سازمان ایجاد نمی کند.

۳ نظر:

  1. بسيار زيبا نتيجه گيري كردي ، حداقل من اينجوري فهميدم
    فكر كنم نوشتتون رو (( جريمه و باج رو حذف كنيم )) و جاش چيز ديگه بگذاريم ميشه معني زنداني شدنمان ، كشته شدنمان و اين همه اتفاقات
    موفق باشيد.
    ----
    اوهوم!

    پاسخحذف
  2. خيلي خوب بود.
    قشنگ نتيجه گرفتي...

    اينم تبريك سال نو..

    چه بگویم تبریک؟!

    در بهاری که فضایش چوزمستان سرد است،

    و درآن سبزی دلهای من و تو چو خزانی زرد است،

    هر چه نیکو بود و خفته در آن عزم خدا،

    بر تو و جمله عزیزانت

    بس مبارک بادا !!



    يه رباعي هم تو بلاگه شايد بدت نياد .

    پاسخحذف
  3. [...] در چیست؟ قبلا در تفاوت “باج” با “جریمه” گفتیم که اگر پلیس نه برای حفظ “خیر عمومی”، که برای [...]

    پاسخحذف