یادداشت های روزانه/”آش امام حسین”

توی اشکذر آشی داریم که بهش می گیم “آش امام حسین”. چیزی شبیه همین حلیم شما. اما بجای برنج، گندم می ریزیم و به مراتب هم با گوشت بیشتر. شیرین هم نمی خوریم؛ اتفاقا خوش نمک و البته تیز می خوریمش. “آش امام حسین” را معمولا توی برنامه های مذهبی به عنوان غذای نذری می پزند؛ شاید هم به خاطر همین اسمش، “آش امام حسین” است.  توی خیلی از جشنها مثل نیمه شعبان یا بعضی مهمانی ها مثلا برای مهمانی افطاری هم “آش امام حسین” پخته می شود. کلا رمضان و محرم بیشتر از هر زمان دیگری “آش امام حسین” می خوریم. خلاصه این که هر گردهم آیی که ریشه در سنت های اجتماعی داشته باشد "آش" هم هست. "آش" اهمیتی خاصی دارد که نمی دانم چطور توضیح بدهم.

ببینید این مناسبت هایی که گفتم در اشکذر ما فقط جزء شعاعر مذهبی نیستند بلکه بخشی از سنت اجتماعی ما هم هست. آنهم آیین های اجتماعی جمعی؛ با دیگران در یک وضعیت خاصی دور هم آش می خوریم. مثلا افطار های ماه رمضان که رفتن به مسجد محل نه فقط یک ادای تکلیف مذهبی که بخشی از آیین اجتماعی ما در رمضان است. اصلا رمضان که می گویید من یاد مسجد مهدیه می افتم که در کنار کسانی که می شناختم نماز می خواندیم و گاهی از افطارها هم که معمولا شب های ویژه رمضان است با هم "آش" می خوردیم. همین روز عید فطر؛ اصلا من تا مدتها فکر می کردم “آش امام حسین” جزیی از آیین های نماز عید فطر است. فکر کن تو یک ماه روزه بوده ای. روز عید فطر همه به هم تبریک می گویید و بعد از نماز "با هم" “آش امام حسین” می خورید. شام غریبان هم همین جوری است. شما بعد از یک دهه عزاداری یا شرکت در برنامه و آیین های جمعی این دهه، با هم “آش امام حسین” می خورید. البته توی محرم خیلی می شود “آش امام حسین” گیر آورد. اصلا توی اشکذر ما وقتی "آش" را به تنهایی به کار می برند منظور شان همین “آش امام حسین” است. آخ آشی که بعد از شام غریبان مسجد حاج غلام هم می دهند که اصلا شرح دادنی نیست.

باز هم فکر می کنم نتوانستم خوب توضیح بدهم. ببینید وقتی اشکذری ها به چیزی اعتراض جدی دارند یکی از کارهایی که می کنند برنامه ای برگزار می کنند برای اعلام اعتراضشان “آش امام حسین” هم می پزند. آهان یک مورد ملموس تر یادم آمد. وقتی سال 76 خاتمی رای آورد و این اتفاق برای مردم خیلی مهم بود کلی دیگ “آش امام حسین” بار گذاشتند.

خود پختن “آش امام حسین” هم یک کار دست جمعی یک روزه است، مثل خوردنش. من تا حالا نشنیدم که کسی “آش امام حسین” را تنهایی یا حتی برای خوردن یک وعده غذایی در خانه اش بپزد.

من به طور عجیبی “آش امام حسین” را دوست دارم. همان طور که پدرم، فامیل و دوستان، دوست دارند. تا حالا نشنیده ام، اشکذری ای که “آش امام حسین” را دوست نداشته باشد. اصلا یک جوری هست این “آش امام حسین” که دوست داشتن یا دوست نداشتن برایش معنا ندارد. همه “آش امام حسین” را دوست دارند البته الان که فکر می کنم “آش امام حسین” فقط خوشمزگی اش از طعم مواد تشکیل دهنده اش نیست بلکه “آش امام حسین” طعم همه دوستان را می دهد. آش اما حسین طعم همه حس آیین های جمعی مان را می دهد؛ “آش امام حسین” طعم احساس شادکامی حتی شادکامی بعد از عزاداریمان را می دهد. “آش امام حسین” طعم اشکذر مان را می دهد.